Hareketli Protez Çeşitleri

İstenildiği zaman çıkarıp takılan ve eksik olan dişlerin giderilmesinde kullanılan takma diş olarak da adlandırılan protezlere, hareketli protezler denir. Bu diş protezleri sayesinde dişlerin kesilmesi ne gerek kalmadan, diş eksikliği giderilmektedir. Diş eksikliğinin yaşandığı yada dişlerin çekilmesi gereken sıkıntılı durumlarda, köprü gibi seçenekler düşünüldüğünde, diş hekimlerinin hastalar için en sık kullandığı yöntemlerden de biridir.

Hareketli bu protezler, alt ve üst eksik kalan tüm dişler için kullanılabilir, oldukça yaygın ve tercih edilen tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır. Söz konusu eksik dişlerin yerini tamamlayabilmesi amacıyla yapılan hareketli protez dişlere,ağız boşluğunda bulunan sert ve yumuşak dokularda destek verirler. Tüm bunlarla birlikte sabit protezlere oranla daha az maliyetlere sahip olması sebebiyle de bu protez dişlere oldukça büyük bir ilgi vardır.

Hareketli diş protezi,doğal dişlere benzemesi ve estetik görüntü sağlamasıyla da bilinmektedir. Yapay dişlerin takıldığı reçine kullanılarak yapılan hareketli protezler, sürekli olarak dişi tutabilmesi için kullanılan alveolar, sırtın üzerine oturacak şekilde tasarlanırlar.

Bu protezler ;

• Kısmi Protezler 
• Tam Protezler 

Olmak üzere iki çeşitte incelenmektedir. Hasta tarafından tercih edilen ve hekimin uygun gördüğü çeşitteki protez uygulanarak hastanın konforu ön planda tutulur.

Hasta tarafından rahatlıkla kullanılması ile bilinen bu protez çeşitleri, kişinin kaybetmiş olduğu diş sayısına ve bulunduğu bölgeye göre kullanılan malzemenin yapısına göre değişiklik göstermektedir. Bu diş protezlerinin farklı çeşitleri bulunmaktadır;

İmmediat Protezler

Hareketli diş protezlerinden biri olan immediat protezler,ağız içinde yer alan tüm ana dişlerin çekileceği durumlarda tercih edilirler. Hasta dişsiz kalmak istemediği ve estetik bir güzellik istediği durumlarda geçici bir iyileşme süreci sunmaktadır. Fakat belli bir süre sonra bu hareketli protezler, yerini sabit protezlere bırakacaktır.

Diş Üstü Protezler

Ağızda belirli sayıda diş kaldığında kullanılan bu protezler, kalan dişlerin kökü üzerinden destek sağlayarak kullanılan protezlerdir.

Hassas Bağlantılı Protezler 

Bu protezler genel olarak birden fazla diş eksikliği oluştuğunda tercih edilmektedir. Tutuculuğu ise bu anlamda doğal dislerden desteklenerek sağlanır.

Total Protezler

Özellikle yetişkinler için tercih edilen bu protezler, ağızda hiç diş kalmadığı durumlarda sıklıkla tercih edilmektedir. Alt ve üst kemik dokularından destek alarak üretilen, oldukça işlevsel ve kullanışlı protezlerinde başında gelmektedir. Diğer bir adı ise takma diş olan ve halk arasında bu isimle bilinen bu protezler, hastalara oldukça kolay ve rahat bir kullanım sunmaktadır. Fakat bu protezler,plastikten yapıldığı için zaman içerisinde renk değişikliği yaşayabilmektedir.

Parsiyal Protezler

Ağız içerisinde doğal dişlerin bir bölümünün yer aldığı durumlarda tercih edilen bu protezler,akrilik olarak yapılmaktadır. Dişlerden destek alarak tutunma sağlayan bu protezler, oldukça estetik bir görüntüye sahip olması sebebiyle de sıklıkla tercih edilen protezlerin başında gelmektedir.

Protez kullanımında ilk zamanlarda konuşma ve çiğneme işlevinin yerine tam olarak getirilmesi beklenemez. Belirli zorluklar oluşabilir, bu zorluklar zamanla ortadan kalkacak ve tüm işlevler yerine tam anlamıyla yerine getirilecektir. 

Protezlerin hayat boyu kullanılması mümkün değildir. Her çeşitteki protezin kendisine göre bir kullanım ömrü vardır. Bunun en önemli sebebi ise ağız içinde, protez için destek olarak alınan canlı dokularda oluşan değişikliklerdir. Bu sebeple belirli zaman dilimlerinde diş hekimliğine gidilmesi kullanım ömrünü uzatacaktır.

Hareketli Protezlerin Avantajları 

Ağız içinde eksik olan dişler sebebiyle, çiğneme ve konuşma işlevleri tamamıyla yerine getirile memektedir. Bu durumlarda hareketli protezler sayesinde, hastalara büyük bir kolaylık sağlanmakta ve kaybedilen işlevler geri kazandırılmaktadır. Bu bağlamda hareketli protezler, sadece çiğneme kolaylığı değil daha birçok kolaylık ve avantajı da beraberinde getirmektedir. 

• Hareketli protezler, ağız içerisinde yer alan eksik dişlerin tamamlanabilmesi adına oldukça ekonomik yollardan biridir.
• Bunun dışında hareketli protezler, diş kesimine gerek duymadan kolaylıkla uygulanabilmektedir.
• Hareketli protezler, implant tedavisi gibi tedavi yöntemlerine göre daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlanmaktadır.
• Bu protezler hastanın ihtiyacına ve beklentilerine göre aynı zamanda ise diş hekiminin uygun gördüğü durumlarda,sıklıkla tercih edilmekte ve oldukça güzel sonuçlar vermektedir.
• Bu protezler, tam dişsizlik durumlarında hastaya kaybettiği işlevleri yeniden kazandırmaktadır.
• Köprü ve implant gibi uzun sürecek tedavileri kullanmak istemeyen hastalarında, işini oldukça kolaylaştırmaktadır.
• Çene kemiklerinin yeterli olmadığı durumlarda, uygulanmayan implant ve köprü tedavileri yerine kullanılmakta ve oldukça sağlıklı sonuçlar alınmaktadır.

Hareketli Protezler Nasıl Yapılır ?

Hareketli protezler, hastalara kaybettiği dişlerin işlevlerini geri kazandırmak için kullanılan ve sıklıkla tercih edilen yöntemlerden biridir.Bu protezlerin yapım aşamasında ilk bölüm ağız içinde herhangi bir diş çekimi yapıldıysa, çekim yapılan yerin tam iyileşmesi ve düzelmesi beklenmelidir.Bu durum hastanın çene ve kemik yapısına göre değişmektedir.

• Öncelikle diş doktoru, hastalara işlevsellik ve estetik açıdan bir tedavi yöntemi belirlemek için muayenesini gerçekleştirir ve uygun olacak olan tedaviyi belirler.
• Hareketli protezlerin yapımında  kullanılan materyaller, hastanın tercihine bırakılarak istediği renk, materyal kullanılarak üretilebilmektedir.
• Hareketli protez tedavisi başlamadan önce diş hekimi tarafından ilk muayene yapılarak  hastanın hangi protez için uygun olduğuna karar verilir ve en uygun olan protez tedavisi uygulanmasına karar verilir.
• Protez için her detay tek tek planlanmalı, öncelikle protezin giriş ve çıkış yolu belirlenmeli ve rahat ve konforlu bir kullanım için her detay ince ince düşünülmelidir. Sonuç olarak en doğru şekilde ilerlenmelidir.
• Hastanın ağız içerisinde diş eti ve kemiklerde yer alan çıkıntılı kısımlar,protez uygulaması nın daha sağlıklı ve konforlu olabilmesi adına düzeltilir.
• Aynı zamanda diş eti problemlerine çözüm bulunmalı ve dişlerin proteze uygun bir şekle getirilmesi sağlanır.
• Son olarak protez tedavisinde kullanılan özel macunlarla,ağız içi ölçüleri alınarak protezin yapım aşamasına geçilir.
• Ölçü alınan ve yapım aşamasına gelen protezler, birkaç defa ağız içine yerleştirilerek pro va edildikten sonra uygun olmayan kısımlar düzeltilerek en sağlıklı hâle getirilir.
• Tüm provalardan sonra, protezler en sağlıklı haline getirilerek hastaya uygulaması yapılır. 

Hareketli protezler kullanıma başlandığı tarihten itibaren, yaklaşık 7 yıla kadar kullanılabilmekte fakat zamanla tutuculuğun da bozulmalar başlayabilmektedir. Hareketli protezlerin yapımında kullanılan malzemeler, yenilen yada içilen gıdaların soğukluğundan direkt olarak etkilenmektedir. Bu sebeple bakteri oluşumu ve ağız içi hijyeni bozulabilmektedir.Bu nedenle protezlere uygun hijyen ve temizlik uygulanmalı ağız içi sağlığına dikkat edilmelidir. 

Bunun yanı sıra hareketli protezlerin diğer bir çeşidi olan parsiyal protezlerde ise kilo alıp verildiği durumlarda tutunum azalabilmektedir. Bozulan bu tutunum sebebiyle, damaklarda ciddi yaralar oluşabilmekte ve hastalar zor durumlarda kalabilmektedir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında ise diş hekimi tarafından protez yeniden konumlandırılmalıdır.

Aynı zamanda protez tedavisinde başarıya ulaşmanın ve sağlıklı bir şekilde protez kullanımı sağlanabilmesi için temizlik ve hijyen oldukça önemli bir role sahiptir. Yenilen yemeklerle beraber, bu protezler çıkarılarak temizlenmeli, böylece diş renginde farklılaşma önlenir ve böylelik protez daha sağlıklı bir kullanım sunar. Burada dikkat edilmesi gereken ise hareketli protezler çıkarıldığında içme suyu bulunan bir kabın içerisinde bekletilmeli, bu sayede derinlemesine bir temizliğe ulaşılmalıdır.